Việc thế chấp dự án nhà ở cho ngân hàng là hoạt động bình thường trong kinh doanh bất động sản, bởi Luật Nhà ở cho phép chủ đầu tư dự án được thế chấp dự án tại các tổ chức tín dụng để vay vốn đầu tư dự án đó.
Luật sư Nguyễn Thế Truyền, Công ty luật hợp danh Thiên Thanh, cho biết Điều 321 Bộ Luật Dân sự quy định về quyền của bên thế chấp. Theo đó, nhà đang thế chấp tại ngân hàng có thể cho thuê, mượn để làm tăng giá trị của căn nhà. Tuy nhiên, bên cho thuê phải có trách nhiệm thông báo cho ngân hàng và cho bên thuê biết về thực trạng của căn nhà đang thế chấp.
Theo luật sư Truyền, người thuê nhà có thể thuê nhà đang thế chấp nhưng cần lưu ý để tránh những rủi ro, tranh chấp có thể xảy ra khi thuê nhà đang thế chấp tại ngân hàng.
Về pháp lý, hợp đồng thuê nhà thế chấp vẫn là hợp đồng thuê nhà ở. Do đó, khi thuê nhà, người thuê nên giao kết hợp đồng bằng văn bản và đọc kỹ hợp đồng trước khi ký để tự bảo vệ quyền lợi của mình, nhất là trong trường hợp có tranh chấp xảy ra.
hợp đồng thuê nhà không bắt buộc phải có công chứng. Tuy nhiên để tránh rủi ro, các bên có thể công chứng hợp đồng thuê nhà tại tại Văn phòng công chứng hoặc Phòng công chứng Nhà nước.
Trong thời gian thuê nhà, bên thuê có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng khi chủ nhà tăng giá thuê nhà ở bất hợp lý hoặc tăng giá mà không báo trước theo thỏa thuận; không sửa chữa nhà ở khi có hư hỏng nặng; quyền sử dụng nhà ở bị hạn chế do lợi ích của người thứ ba.
Nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng, người thuê phải báo trước cho chủ nhà ít nhất 30 ngày, trừ khi có thỏa thuận khác. Chủ nhà được đơn phương chấm dứt hợp đồng khi người thuê không trả tiền nhà từ 3 tháng mà không lý do chính đáng; sử dụng nhà ở không đúng mục đích; tự ý cơi nới, cải tạo, phá dỡ nhà ở đang thuê; làm mất trật tự, vệ sinh môi trường xung quanh…
Tương tự như người thuê, chủ nhà đơn phương chấm dứt hợp đồng phải báo trước cho người thuê ít nhất 30 ngày, trừ khi có thỏa thuận khác.
Do đó, khi làm hợp đồng thuê, người thuê nhà cũng cần phải lưu ý, làm rõ các điều khoản về thanh toán, trách nhiệm của các bên khi ngôi nhà bị hư hỏng. Điều khoản về quyền và nghĩa vụ các bên khi một trong hai bên đơn phương chấm dứt hợp đồng, thời hạn báo trước khi đơn phương chấm dứt hợp đồng. Khoản tiền cọc và nghĩa vụ của bên cho thuê trong trường hợp hết thời hạn vay mà ngân hàng tiến hành xử lý tài sản thế chấp.
Ngoài ra, người thuê nhà cũng cần xem xét và yêu cầu những giấy tờ kèm theo trước khi ký hợp đồng như bản sao chứng thực Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Bản sao chứng thực hợp đồng vay tài sản của người cho thuê với ngân hàng. Bản sao chứng thực hợp đồng bảo đảm, bản sao chứng thực chứng minh thư nhân dân của bên cho thuê.
“Người thuê cần yêu cầu chủ nhà cung cấp đầy đủ các giấy tờ liên quan để xác minh thông tin trước khi quyết định ký kết hợp đồng thuê. Các điều khoản quan trọng trong hợp đồng cần phải thỏa thuận rõ ràng cũng như phương thức giải quyết khi có tranh chấp xảy ra”, luật sư Truyền lưu ý.
