Phó thủ tướng Vũ Đức Đam: Các bộ, ngành vào cuộc chống xâm hại tình dục trẻ em. Đề xuất giải pháp hành động phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch

Đề xuất giải pháp hành động phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch

(Phần 3) Đề xuất giải pháp hành động phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch

Để ngăn chặn vấn nạn xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch, chủ động hơn trong công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tình trạng này, các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam cần tăng cường hợp tác quốc tế trong khu vực cũng như trên thế giới.

I. Hợp tác phòng chống xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch tại Việt Nam hiện nay

Để ngăn chặn vấn nạn xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch, chủ động hơn trong công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tình trạng này, các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam cần tăng cường hợp tác quốc tế trong khu vực cũng như trên thế giới.

Trong khu vực, năm 2012, Chính phủ Mỹ đã triển khai Sáng kiến bảo vệ trẻ em trước nạn ấu dâm quốc tế tại Đông Nam Á. Sau một thời gian ngắn, cùng với sự hợp tác tích cực của cộng đồng địa phương và Tổ chức Action Pour Les Enfants (Hành động vì trẻ em – APLE), các điều tra viên Mỹ đã khiến cho hơn 80 du khách bị cáo buộc có hành vi ấu dâm phải về Mỹ đối diện với công lý.

Tại Việt Nam, việc hợp tác phòng chống tội phạm du lịch tình dục trẻ em là lĩnh vực khá mới mẻ, nhưng Việt Nam là một trong những nước “ứng xử” nhanh nhất với nạn du lịch tình dục. Một số hoạt động của Việt Nam trong việc chống du lịch tình dục trẻ em có sự tăng cường hợp tác quốc tế cũng như tham gia các dự án quốc tế về chống mua bán người, cụ thể như sau:

(1) Dự án về phòng chống loại tội phạm xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch do Bộ Công an phối hợp với Cơ quan phòng chống tội phạm và ma túy của Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNODC) xây dựng. Hiện nay, Việt Nam chưa có lực lượng cảnh sát du lịch chuyên biệt để phát hiện và xử lý những đối tượng có hành vi xâm hại tình dục với trẻ em thông qua con đường du lịch. Dự án nhằm phát hiện, ngăn chặn và đấu tranh có hiệu quả với loại tội phạm này, đồng thời nâng cao năng lực cho lực lượng trực tiếp điều tra, truy tố, xét xử loại tội phạm xâm hại tình dục trẻ em thông qua du lịch. Trong năm 2012, dự án sẽ triển khai một số hoạt động như bổ sung và hoàn thiện báo cáo rà soát pháp luật của UNODC, khảo sát thực tiễn tình hình thực thi các quy định của BLHS liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em, đồng thời chỉ ra những vấn đề còn tồn tại và khuyến nghị để hoàn thiện pháp luật sao cho có thể bảo vệ trẻ em tốt hơn. Dự án cũng sẽ cùng với Bộ Tư pháp, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội và các cơ quan có liên quan soạn thảo các văn bản pháp luật về phòng chống du lịch tình dục trẻ em.

(2) Dự án Bảo vệ trẻ em do Tổ chức Phát triển quốc tế chính phủ Úc (AUsAID) tài trợ 7,5 triệu đô la Australia để ngăn chặn bóc lột tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch tại khu vực tiểu vùng sông Mê Kông. Việt Nam cùng với Lào, Campuchia và Thái Lan là những quốc gia được ưu tiên hàng đầu thực hiện dự án này. Dự án sẽ đảm bảo khung pháp luật đáp ứng các chuẩn mực quốc tế để truy tố tội phạm xâm hại tình dục trẻ em qua con đường du lịch. Dự án cũng sẽ hỗ trợ kỹ thuật với lực lượng chức năng thông qua các hoạt động tập huấn và triển khai các quy chuẩn để tăng cường năng lực xác định, bắt giữ, truy tố hiệu quả tội phạm du lịch tình dục trẻ em. Sau khi kết thúc dự án, các nhóm trong lực lượng công an hiện nay tại Việt Nam sẽ tập trung vào công tác điều tra tội phạm du lịch tình dục trẻ em, kết hợp với Interpol để đảm bảo rằng tội phạm sẽ bị xác định, điều tra, bắt giữ, truy tố và nạn nhân là trẻ em sẽ được hỗ trợ một cách thích hợp. Dự án sẽ tạo cơ hội cho lực lượng thực thi pháp luật trong nước xây dựng mối quan hệ tăng cường năng lực và chia sẻ thông tin kinh nghiệm với các nước trong khu vực. Việc tham gia dự án là nghĩa vụ và trách nhiệm thể hiện sự cam kết của Chính phủ Việt Nam trong đấu tranh phòng, chống loại tội phạm này. Khi dự án đi vào thực hiện sẽ góp phần kiềm chế sự gia tăng của loại tội phạm xâm hại tình dục thông qua du lịch tại Việt Nam, đặc biệt là xâm hại tình dục trẻ em.

II. Giải pháp hành động  phòng, chống tội phạm xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch trong thời gian tới

1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật, đặc biệt là pháp luật hình sự về tội phạm xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch

– Về khái niệm: Đảm bảo sự thống nhất nội hàm của khái niệm:  (1) người chưa thành niên và trẻ em. Để hài hòa giữa luật pháp quốc tế và Việt Nam trong xu thế hội nhập, việc xác định trẻ em là người dưới 18 tuổi là cần thiết. Tuy nhiên, việc thống nhất hai khái niệm này trong hệ thống pháp luật Việt Nam là một vấn đề hết sức phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhiều chủ trương, chính sách hiện hành, do vậy, cần có lộ trình nghiên cứu, rà soát, đánh giá thực trạng hệ thống pháp luật cũng như sự ảnh hưởng của nó khi thực hiện việc nhất thể hóa hai khái niệm này. Có thể nghiên cứu khả năng áp dụng một chính sách hình sự chung cả đối với người chưa thành niên (người dưới 18 tuổi) lẫn trẻ em (người dưới 16 tuổi). (2) Khái niệm tội mua bán người nói chung và mua bán trẻ em nói riêng. So với các chuẩn mực quốc tế, thì hành vi buôn bán người còn bao hàm cả những hành vi như buôn bán trẻ em để bóc lột tình dục… Tội mua bán người chỉ là hành vi dùng tiền hoặc dùng các lợi ích vật chất để trao đổi, mua bán, thanh toán con người, coi con người như một thứ hàng hóa, trong đó việc người bị mua bán đồng ý hay không đồng ý không có ý nghĩa trong việc định tội danh. Việc nghiên cứu, sửa đổi cần nhất quán và phù hợp với các qui định có liên quan của Luật Phòng, chống mua bán người hiện hành. (3) Khái niệm “tội phạm du lịch tình dục trẻ em” trong Bộ luật hình sự cũng như các văn bản pháp luật có liên quan. Đối tượng là khách du lịch cũng có thể trở thành chủ thể của các tội phạm quy định trong Bộ luật hình sự như các tội: hiếp dâm, hiếp dâm trẻ em, cưỡng dâm, cưỡng dâm trẻ em, giao cấu với trẻ em, dâm ô đối với trẻ em, mua dâm người chưa thành niên, mua bán trẻ em vì mục đích mại dâm. Vì vậy, cần thống nhất nội hàm gồm những hành vi phạm tội cụ thể

– Về hoàn thiện các qui định của Bộ luật hình sự: (1) quy định tội danh “du lịch tình dục trẻ em” hoặc có thể bổ sung tình tiết “lợi dụng hoạt động du lịch” để tăng nặng trách nhiệm hình sự trong các điều luật quy định tội phạm xâm hại tình dục trẻ em; (2) Nghiên cứu, bổ sung các tình tiết xử tội danh xâm hại tình dục đối với trẻ em nam nói chung và trẻ em nam là người đồng giới nói riêng; (3) Nghiên cứu, bổ sung tội “Khiêu dâm trẻ em qua các phương tiện công nghệ như điện thoại hoặc mạng internet…” hoặc bổ sung tình tiết tăng nặng khung hình phạt khi sử dụng công nghệ cao.

2. Vận động, tuyên truyền nâng cao nhận thức trong cộng đồng về phòng, chống  tội phạm xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch

Xây dựng kế hoạch liên ngành phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch năm 2013-2015 giữa  ngành Lao động – Thương binh và Xã hội và ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhằm huy động sự tham gia, phối hợp của các cơ quan quản lý nhà nước và  toàn xã hội trong việc phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch ở các tỉnh, thành phố có nhiều điểm du lịch nổi tiếng, đồng thời triển khai xây dựng hệ thống bảo vệ trẻ em gồm: Lào Cai, Hải Phòng, Ninh Bình, Quảng Nam, Khánh Hòa, An Giang, Đồng Tháp và thành phố Hồ Chí Minh.

3. Tăng cường tập huấn cho các cán bộ làm công tác điều tra, truy tố, xét xử loại tội phạm xâm hại tình dục trẻ em

Trong điều tra, truy tố, xét xử các vụ án xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch, việc xác định độ tuổi nạn nhân, thu thập chứng cứ; sự dàn xếp, thỏa thuận giữa người thực hiện hành vi và chủ thể bị xâm hại thông qua yếu tố vật chất, điều tra viên thiếu kinh nghiệm, có yếu tố nước ngoài… là rất phức tạp và gặp nhiều khó khăn vì là án nhạy cảm, khả năng phối hợp còn nhiều bất cập. Do đó, cần triển khai mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn cho các cán bộ làm công tác này. Nội dung của lớp bồi dưỡng, tập huấn cần tập trung vào các dấu hiệu của tội phạm, các thủ đoạn phạm tội, kinh nghiệm đấu tranh chống tội phạm tình dục trẻ em đối với khách du lịch là người nước ngoài… Cần đưa vào chương trình giảng dạy của các cơ sở đào tạo trường, học viện, các bài giảng về tội phạm xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch.

4. Tăng cường hợp tác quốc tế trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử tội phạm xâm hại tình dục trẻ em

Việc tạo ra một khuôn khổ pháp lý chung giữa các quốc gia trong đấu tranh chống loại tội phạm xâm hại tình dục trẻ em trong hoạt động du lịch là biện pháp ưu tiên hàng đầu. Vì vậy: (1) Cần đẩy mạnh ký hiệp định song phương hoặc đa phương về tương trợ tư pháp về hình sự, về dẫn độ tội phạm với các nước trong khu vực, trong đó nhấn mạnh đến việc hợp tác đấu tranh chống tội phạm du lịch tình dục; (2), Tổ chức các đoàn khảo sát, các cuộc hội thảo trao đổi kinh nghiệm đấu tranh phòng chống tội phạm này giữa các chuyên gia của các quốc gia trong khu vực và quốc tế; (3) Có cơ chế hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia với các tổ chức chống tội phạm quốc tế và khu vực như: Interpol, Asianpol.., nhằm khai thác tối đa lợi thế của các tổ chức này trong việc phối hợp để truy tìm tội phạm.

5. Tăng cường công tác phòng ngừa, kiểm soát đối với các đối tượng có nguy cơ cao

• Ban hành pháp luật chi tiết và cụ thể trong việc kiểm tra, thanh tra các khách sạn, nhà hàng, các điểm du lịch… hệ thống cung cấp dịch vụ thông tin truyền thông.
• Xây dựng các dự án, báo cáo nghiên cứu, đánh giá, thống kê tổng hợp số liệu đối với loại tội phạm này;
• Xây dựng các dự án nâng cao năng lực, nhận thức, tuyên truyền đối với đội ngũ cán bộ làm công tác thực thi pháp luật cũng như công chúng. Thực thi có hiệu quả các dự án về phòng chống du lịch tình dục;
• Tăng cường kiểm soát biên giới, xuất nhập cảnh của người nước ngoài vào Việt Nam, cũng như việc đưa người chưa thành niên/trẻ em từ Việt Nam ra nước ngoài;
• Tăng cường nâng cao nhận thức cho những đối tượng làm việc trong các nhà hàng, khách sạn, khu du lịch, kịp thời phát hiện và thông báo cho cơ quan chức năng những đối tượng có nguy cơ cao để kịp thời ngăn chặn hành vi phạm tội

Nguồn tài liệu: http://www.molisa.gov.vn

XEM THÊM :  Gia Lai: Phát hiện một vụ chặt phá rừng làm rẫy ở Ia Pa.