Sự tích hoa Xuyến chi
Ngày xửa ngày xưa, ở vùng nọ có một người con gái rất xinh đẹp. Ai mới nhìn cô lần đầu thôi là không thể quên được khuôn mặt rạng ngời như ánh trăng rằm, nụ cười như hoa ban sớm, cảm giác như có thể xua đi những mệt nhọc và những u sầu của mọi người. Ánh mắt trong sáng của nàng khiến cả những chú chim không còn biết sợ người, ngày nào cũng đậu trước nhà nàng cất tiếng hót véo von.
Vẻ đẹp của người con gái tuổi trăng tròn ấy không chỉ khiến những anh chàng trong vùng mà còn biết bao chàng trai ở những vùng lân cận muốn lấy nàng về làm vợ. Đã có bao người đến dạm hỏi cô – những anh chàng con nhà giàu tới nhưng bố mẹ cô đều không đồng ý vì họ muốn gả con gái cho một người quý tộc. Rồi như họ dự tính, một ngày kia có một người đàn ông cao to lực lưỡng, mặc áo nhung bào, cưỡi trên con tuấn mã cùng không ít nhưng người hầu mang lễ vật tới xin cưới nàng. Bố mẹ cô loá mắt trước số châu báu chàng rể mang tới và đồng ý cho cưới con gái ngay. Về phần Rain cô gái hiền dịu nết na xihn đẹp thì buồn rầu vì bố mẹ bắt ép cô lấy người đàn ông ấy. Không ai biêt được rằng cô đã đem lòng yêu Rom – một người làm của nhà Rain. Bố mẹ anh nợ gia đình Rain khoản tiền lớn nhưng không thể trả, thấy anh la người khoẻ mạnh nên nhà ấy đồng ý cho anh ở đợ để trả nợ dần. Rom cường tráng như một dũng sĩ nhưng khuôn mặt và nước da trắng cùng vầng trán rộng thông minh lại toát lên một vẻ đầy học thức. Anh khoẻ mạnh lại chịu thương chịu khó, làm việc quần quật cả ngày. Những khi anh làm chăn cừu trên những đồng cỏ xa thì Rain là người vẫn ngày ngày mang cơm cho anh. Cánh đồng cỏ từ lâu đã trở thành vùng trời riêng của hai người, họ tung tăng nô đùa, Rom hay thổi sáo cho Rain nghe, anh dậy cô chăn cừu, dậy cô làm chong chóng…
Những lúc bên anh Rain luôn được cười ngây ngất. Ngày nào anh cũng tặng cô một bó hoa dại, những cánh hoa trắng mỏng manh như Rain vậy. Cô đón nhận những bông hoa trong niềm vui hân hoan như đón nhận tình yêu của anh vậy. Hai người tự lúc nào đã có tình cảm sâu nặng. Ngày nghe bố mẹ ép lấy chồng cô buồn lắm, hôm ấy cô không tới chỗ Rom mà chi lặng lẽ khóc trong phòng, cô biết bố mẹ không bao giờ chấp nhận Rom và cũng biết không thể làm họ thay đổi quyết định. Nhưng trái tim của cô đã dành trọn cho Rom. Vậy là ngày mai thôi cô phải xa anh, cô phải lấy một người lạ không một chút yêu thương. ” Phải làm sao đây?” cả đêm hôm ấy cô chỉ nghĩ một câu như thế và khi trời còn đang tối thì người con gái nhỏ bé đã quyết định một điều rất liều lĩnh, cô chạy tới chỗ Rom.
– Ôi người yêu của em. Chỉ tới bình minh lên là người ta đã đến rước em về làm vợ. Chàng hỡi, phải làm sao đây?
Rom đã nghĩ sớm muộn gì thì chuyện ấy cũng xảy ra nhưng tim anh vẫn như đông cứng lại. Anh siết mạnh cô vào ngực mà trái tim như muốn vỡ vụn ra. Hai người chỉ còn biết khóc.
– Rain. Bố mẹ anh đã mất. Nếu em có thể tin anh có thể chấp nhận cuộc sống khổ cực cùng anh, anh nguyện ở bên em mãi mãi. Chúng ta hãy trốn tới một nơi thật xa em nhé?
Rain cũng đã định như thế trước khi tới và hai người quyết định chạy thật xa. Cuộc sống họ sang một trang mới.
Họ chạy tới một khu rừng. Rom dựng một ngôi nhà nhỏ bên suối. Ngày ngày anh đi săn và bắt cá còn Rain thì kiếm hoa quả và ở nhà nấu cơm đợi chồng về. Hai người đã có quãng thời gian hạnh phúc cho tới một ngày kía. Ở trong rừng có một nữ thần của các loài hoa. Vẻ đẹp của nữ thần có thể quyến rũ tất cả những người đàn ông. Nữ thần có vẻ đẹp vừa sắc sảo vừa mặn mà mê hồn người. Một ngày nọ nàng ta vô tình thấy Rom đang đi săn trong rừng. Trước vẻ cường tráng thanh tú của chàng nữ thần đã say đắm và quyết tâm có chàng bằng bất cứ giá nào. Vị thần khi yêu trở nên ích kỉ đến lạ. Nàng biến thành một con nai. Rom mải mê chạy theo con mồi và không biết đã lạc sâu trong khu rừng tự khi nào nữa và cuối cùng con nai đứng trước một toà lâu đài. Rom vô cùng sửng sốt và ngạc nhiên tại sao trong khu rừng tưởng không có người này lại mọc lên một toà lâu đài nguy nga tráng lệ đến như vậy. Chàng tò mò vào xem có ai không, càng sửng sốt hơn khi thấy đầu tiên là một phòng khách rộng thênh thang trải thảm đỏ và tất cả những đồ đạc trong căn phòng đều bằng toàn những bạc, vàng, ngọc thạch. Rom tò mò:
– Xin chào! có ai ở nhà không ạ?
Bỗng có một người ăn mặc bình thường, đầu đội khăn xếp có lẽ là người hầu chạy ra.
– Dạ thưa ngài, chủ nhân của tôi đang đợi ngài trong này ạ!
Chưa hết ngạc nhiên thì lại có tin có người đợi mình. Anh hơi lo lắng nhưng vẫn đi theo người đầy tớ. Vừa vào căn phòng thì bỗng có một người con gái xinh đẹp rạng ngời như hoa bước ra, nàng mặc một chiếc váy ren lấp lánh ánh vàng như nữ thần mặt trời hiện ra truớc mắt Rom.
– Xin chào công nương! Anh đưa tay ra ngực chào tôn kính.
– Ôi! xin chàng đừng khách sáo với em. Trước chàng em chỉ là một cô gái yếu đuối mà thôi. Em đã đợi chàng từ rất lâu rồi. Chàng hãy ngồi xuống đây để đôi ta nói chuyện tâm tình!
– Dạ thưa công nương. Tôi đi săn thì vô tình lạc tới đây, giờ cũng đã xế chiều xin cáo lỗi nàng ta còn phải về sớm, vợ ta đang đợi ta ở nhà!
– Chàng hỡi, ta ở trong toà lâu đài này đã lâu lắm, chàng là vị khách đầu tiên của em. Hôm nay em vui lắm, xin chàng đừng từ chối. Chàng hay ở lại thêm một lát cùng em uống chút rượu cho vui!
Nàng mời nhiệt tình và dù sao thi chàng cũng là vị khách đầu tiên nên không nỡ từ chối. Chàng đành ở lại. Nữ thần cho người bày yến tiệc, bao nhiêu là sơn hào hải vị mà chàng chưa từng thấy bao giờ. Rồi một đám nữ tì xinh đẹp ra múa hát. Đích thân nữ thần rót rượu mời chàng và họ say sưa trong các vũ điệu, Rom đã hơi say không còn nhớ Rain đang đợi chàng về nữa. Rồi tới khi trời đã tối hẳn thì chàng cũng say. Nữ thần dìu chàng vào phòng ngủ. Trước ánh mắt mê hồn âu yếm và bàn tay mơn trớn của nữ thần chàng như không còn nhớ mình là ai và đã cùng nàng ân ái. Trong khi ấy Rain ở nhà lo lắng cả đêm không chợp mắt, nàng định chạy đi tìm chàng nhưng rừng sâu biêt tìm đâu và lại sợ nhỡ Rom về mà không thấy mình lại lo lắng.Sáng ra khi tỉnh dậy Rom ngỡ như một giấc mơ nhưng mà chàng biết mình đã làm gì. Thấy có lỗi với Rain. Đúng lúc ấy nữ thần vào kéo chàng dậy:
– Chàng không mơ. Em hạnh phúc khi có chàng! Nàng áp đầu vào ngực Rom, quả thật chàng cũng thấy một cảm giác đê mê là lạ.
– Không. Ta xin lỗi. Ta đã không phải với nàng. Ta còn vợ nữa. Ta không thể. Ta…
– Em yêu chàng. Em không thể sống thiếu chàng. Chàng vẫn về với vợ nhưng hãy ngày ngày tới thăm em. Em rất cô đơn. Chàng không phải đi săn. Em có tất cả! nói rồi nàng khóc.
Không hiểu sao dù vẫn cảm thấy có lỗi với Rain nhưng trước những giọt nước mắt của nữ thần chàng không thể từ chối. Trước khi Rom về nữ thần đưa cho chàng một bông hoa hồng tươi thắm về tặng vợ. Khi về tới nhà thấy Rain đang ngủ gục trên bàn đợi mình Rain cảm thấy có lỗi. Chàng vuốt tóc vợ. Nàng tỉnh dậy ôm lấy chàng:
– Anh làm sao không? tại sao đêm qua anh không về. Em rất lo!
– Anh xin lỗi! Hôm qua mải đuổi theo con mồi anh bị lạc khi trời đã sẩm tối nên ngủ lại trong rừng. Rồi chàng rút bông hoa trong ngực ra:
– Anh yêu em lắm!…
Những ngày sau đó ngày nào Rom cũng đi săn nhưng thực tế là chàng tới chỗ nữ thần. Họ lại say sưa trong men rượu men tình. Và mỗi chiều trước khi Rom về ngoài những con thú nữ thần không quên đưa cho anh một thứ gì đó.
Khi thì:
– Anh đã gặp một thương nhân và ông ta đã đồng ý đổi bộ chiếc váy này lấy con nai!
Chiếc váy trắng thêu kim tuyến lấp lánh và điểm thêm mấy bông hoa trước cổ trông mới thướt tha làm sao. Rain nhìn chiếc váy lộng lẫy vô cùng thích thú. Cô vui vì chàng luôn quan tâm tới nàng. Ngày sau, Rom lại mang cung vào rừng rồi tới chỗ nữ thần. Khi về chàng mang theo chuỗi hạt xoàn.
– Em ơi. anh về rồi. Hôm nay người thương nhân đổi cho anh này. Ông ấy còn bảo nếu có nhiều thú rừng thì sẽ đổi được nhiều thứ nữa em ạ.
Chuỗi hạt xoàn nhỏ hơi biếc xanh lấp lánh trên cổ gầy cao làm rain càng thêm quý phái. Rain như mọi ngày chạy ra ôm lấy cổ chồng và đón nhân món quà không một chút nghi ngờ. Cứ thế mỗi ngày sau khi vui vẻ từ chỗ nữ thần về Rom không quên mang về cho Rain những của ngon vật lạ, châu báu, cùng những tiếng yêu thương tha thiết. Tất cả những thứ Rom đem lại cho Rain đều đẹp, đều lung linh như tranh vẽ. Cô vui vẻ đón nhận không phải vì những món quà đắt tiền mà đó là sự thể hiện tình yêu tha thiết của Rom.
Rồi một ngày kia như thường lệ nữ thần lại đưa cho Rom mang về một vật. Đó cũng là món quà cuối cùng mà anh có thể dành cho vợ. Rom cầm chiếc gương nạm ngọc ấy về nhà. Nhưng không hiểu sao lần này sau khi đón nhận món quà của chồng cô không cười nói líu lo như mọi hôm. Rom thấy lạ nhìn vợ đang trân trân nhìn vào gương chàng cũng nhìn vào xem thì… Tất cả sự thật phơi ra trong gương, Rom không giải thích được gì và thật ra cũng không có gì để giải thích nữa, tất cả… Rom lạc tới toà lâu đài, những ngày vui vẻ với nữ thần và cả những lời ngọt ngào với Rain. Cô không thể khóc. Trời đất như sụp dưới chân cô. Tim cô vỡ vụn. Rain chỉ còn biết chạy và chạy, cô không biết mình đi đâu chạy mãi… Rom hối hận nhưng tất cả đã muộn. Anh chạy tìm Rain. Chạy mãi tới khi không còn sức lực nữa cuối cùng anh ngồi lại bên bìa rừng thì… một khóm hoa trắng nở rộ những bông hoa nhỏ mỏng manh những bông hoa mà ngày xưa anh vẫn ngày ngày tặng cho Rain bé nhỏ. Tất cả đều tan biến và thứ còn lại trong tất cả của Rain là những bông hoa trắng ngày xưa – hoa xuyến chi…
Nguồn: Truyện cổ tích Tổng hợp
Hoa xuyến chi mọc hoang dại ven đường được coi là thuốc quý chữa nhiều bệnh
![]() |
Hoa xuyến chi |
Cây hoa xuyến chi thuộc loại cây thân thảo, mềm, mọc thành bụi với chiều cao trung bình 1m. Thân cây hình trụ với nhiều nhánh nhỏ, lá hình chét mác, có răng cưa, màu xanh, mềm. Hoa có 5 cánh, màu trắng, nhụy vàng, hơi hắc. Cây có hạt phát triển từ nhụy, hạt có dạng quả bế, đầu hạt có gai. Những gai này giúp cây nhân giống bằng cách di chuyển theo gió,
Cây hoa xuyến chi được coi là một vị thuốc quý cho khả năng chữa nhiều bệnh khác nhau. Cây hoa xuyến chi lành tính cho nên hầu như không để lại tác dụng phụ khi sử dụng.
Bộ phận dùng
Toàn bộ cây hoa xuyến chi được dùng để trị nhiều loại bệnh khác nhau
Phân bố, thu hái và chế biến
Cây hoa xuyến chi thường được mọc dại ở ven đường, gần sông suối khắp các vùng miền Việt Nam. Cây có sức sống dẻo dai có thể sinh trưởng trong mọi điều kiện thời tiết khác nhau. Mỗi năm cây hoa xuyến chi ra hoa hai đợt vào tháng 5 và tháng 8. Cây được thu hoạch khi nở hoa và cho giá trị trị bệnh cao nhất lúc đó.
Bào chế
Cây hoa xuyến chi được dùng tươi, sắc nước hoặc nghiền nát để trị bệnh
Thành phần hóa học
Thành phần hóa học cơ bản của cây hoa xuyến chi bao gồm acetone 2,8%, methanol 8,6%, acetone 2,5%. Ngoài ra còn chứa 9,8%, magie 2,3%, mangan 2,2%, phot pho 1,6%, crom 1,2%, canxi 1,1%, kẽm 0,03%, sắt 0,02%.
Công dụng của cây hoa xuyến chi
Theo đông y, xuyến chi có vị đắng, ngọt nhạt, hơi cay,tính hàn giúp thanh nhiêt, giải độc, sát trùng và được ứng dụng vào điều trị một số bệnh sau đây.
Chữa bệnh đường ruột
Chặt cả cây thành đoạn ngắn rồi phơi khô hãm lấy nước uống hàng ngày để trị bệnh đường ruột.
Chữa trẻ bị sốt cao
20g lá và hoa xuyến chi, sài đất 20g, giã nát chắt lấy nước cốt cho trẻ uống có tác dụng trị bệnh sốt cao. Kết hợp lấy phần bã đắp trán để đạt được hiệu quả nhanh chóng hơn.
Chữa đau lưng do làm quá sức
150g xuyến chi, 250g đại táo sắc lấy cùng 1 lít nước cho đến khi cạn còn 500ml, chia đều ba bữa uống khi còn ấm có tác dụng chữa bệnh đau lưng. Có thể thêm mật ong để dễ uống hơn.
![]() |
Cây hoa xuyến chi có thể ăn được |
Chữa ngứa do dị ứng thời tiết
200g xuyên chi, rửa sạch, sau đó đung sôi cùng với 4-5 lít để tắm, dùng bã trà xát lên người để trị bệnh mẩn ngứa do thời tiết. Áp dụng 3-5 ngày bệnh sẽ khỏi.
Giảm đau nhức răng, viêm lợi
15g hoa xuyến chi với 200ml rượu trong vòng 1 tuần để trị bệnh đau nhức răng, viêm lợi. Kết hợp với súc miệng nước muối pha loãng sáng- tối để đạt được hiệu quả cao nhất.
Chữa cam tích ở trẻ nhỏ
15g lá cây xuyến chi và 60g gan lợn. Xếp lá cây đã rửa sạch xuống đáy nồi, đổ nước, và đặt gan lên trên,hấp chín ăn trong ngày khi còn nóng để trị bệnh cam tích ở trẻ.
Chữa viêm thận cấp tính
15g cây hoa xuyến chi, rửa sạch, giã nát, sau đó đập 1 quả trứng gà, trộn đều, hấp cách thủy ăn hàng ngày có tác dụng chữa viêm thận cấp tính hiệu quả.
Chữa viêm gan vi rút
20g lá và hoa xuyến chi, 20g chó đẻ răng cưa (diệp hạ châu), 15g bồ bồ, 15g cam thảo đất,12g hạt dành dành, sắc lấy nước mỗi ngày 1 thang, chia đều 2 bữa khi còn ấm.
Trị chứng đau nửa đầu
30g xuyến chi, 20g trân châu mẫu, và 3 quả đại táo sắc lấy nước uống hàng ngày để trị bệnh đau nửa đầu. Chú ý uống khi còn ấm và áp dụng đều đặn mỗi ngày.
Chữa đại, tiểu tiện xuất huyết
Sắc lấy nước uống từ 30-60g xuyến chi mỗi ngày sẽ có tác dụng chữa đại, tiểu tiện xuất huyết. Kiên trì áp dụng trong thời gian 1- 2 tuần để đạt được kết quả như ý.
Chữa viêm họng, viêm thanh quản do nhiễm lạnh
15g xuyến chi, 15g sài đất, 15g kim ngân hoa, 15g cam thảo đất, 15g lá hung chanh đem tất cả sắc lấy nước uống hàng ngày có tác dụng chữa viêm họng, thanh quản do nhiễm lạnh. Chú ý uống đều đặn 2 bữa/ ngày sau bữa ăn 30 phút và uống khi còn ấm.
![]() |
Hoa xuyến chicó tác dụng chữa bệnh |
Chữa đau lưng do thận hư
60g xuyến chi, 30g hồng táo đem sắc lấy nước uống hàng ngày có tác dụng chữa đau lưng do thận hư.
Chữa viêm ruột thừa
60g cây hoa xuyến chi khô đem sắc lấy nước, thêm vào 60ml mật ong, chia thành 2 lần uống trong ngày sau khi mổ ruột thừa có tác dụng trị viêm. Bài thuốc áp dụng 1- 2 tuần sẽ cho hiệu quả cao nhất.
Trị đau nhức do phong thấp
30-60g cây hoa xuyến chi, rửa sạch, sắc lấy nước uống ngày 2-3 lần sau bữa ăn 30 phút có tác dụng trị đau nhức do phong thấp. Liệu trình trị liệu tròn vòng 10- 15 ngày sẽ đạt được hiệu quả cao nhất.
Lưu ý:
Cây hoa xuyến chi rất lành tính hầu như không gây ra tác dụng phụ gì khi trị bệnh. Chú ý thu hái cây hoa xuyến chi ở vùng núi cao trong lành để phát huy tác dụng trị bệnh được hiệu quả cao nhất.
Những kiến thức trên chỉ mang tính chất tham khảo nên sử dụng cây xuyến chi như một loài thảo dược có thể hỗ trợ cho sức khỏe như một cây thuốc nam dễ kiếm, một loại rau dại trong vườn…